Nobele Heren

12. Dalén - Licht in de duisternis

Voor deze aflevering: een uitvinding! In 1912 won Gustaf Dalén de Nobelprijs voor zijn 'zonneklep', een apparaat dat vuurtorens en boeien automatisch verlichtte. In latere jaren verloor deze Willie Wortel zijn zicht door een ernstige explosie tijdens het werk. Een gesprek over uitvindingen, ongelukken en slutty little glasses.  

11. Wien - Gloeiende warmte

De Nobele Heren komen aan bij de vooravond van de quantumfysica. In 1911 won Wilhelm Wien de Nobelprijs voor zijn werk rond de straling van warmte. Ruben legt de intrinsieke koppeling tussen warmte en licht uit. Een gesprek over gloeiende poken, zwarte stralers en zien wat er niet is.

10. Van der Waals - Trillende toestand

In 1910 won Johannes Diderik van der Waals de Nobelprijs voor zijn toestandsvergelijking voor gassen en vloeistoffen. Laat het nou net zo zijn dat Van der Waals ook het gezicht is van de natuurkundevereniging van Rubens alma mater. Maar wat is in hemelsnaam een toestandsvergelijking? Een gesprek over moleculen, trillingen en de studententijd. 

9. Marconi & Braun - Radio-rimpelingen

In 1909 wonnen Guglielmo Marconi en Karl Ferdinand Braun de Nobelprijs voor hun bijdragen aan de ontwikkeling van draadloze telegrafie. In andere woorden, het begin van de radio. Ruben waagt het erop en legt aan Luuk het abstracte concept van elektromagnetische golven uit. Een (brak) gesprek over licht, radio en vroege techgiganten. 

8. Lippmann - Onder de emulsie

In 1908 won Gabriel Lippmann de Nobelprijs voor zijn methode om kleuren in foto's te verwezenlijken op basis van interferentie. Wat begint als bondig verhaal roept bij Luuk al gauw verschillende associaties op. Een gesprek over emulsies en virtuele kleuren.

7. Michelson - Licht, snelheid en tijd

Albert A. Michelson won in 1907 de Nobelprijs voor zijn optische precisie instrumenten (woorden die Luuk smaakten) en het werk dat hij daarmee verrichtte. Zo toonde hij onder andere experimenteel aan dat licht een constante snelheid heeft. Ruben legt aan Luuk uit waarom dat zo speciaal is. Een gesprek over relativiteit, tijd en de grenzen van kennis. 

6. Thomson - Kleine 'corpuscles'

In 1906 won J.J. Thomson de Nobelprijs voor zijn 'theoretische en experimentele onderzoek rondom de geleiding van elektriciteit door gassen'. Of in andere woorden: hij ontdekte het elektron! Een gesprek over deeltjes die zich als golf gedragen, golven die zich als deeltjes gedragen, en een vader en zoon. 

5. Lenard - De zure man en zijn raampje

Philipp Lenard was op zijn zachtst gezegd een zure man. Ondanks dat hij in 1905 de Nobelprijs won voor zijn onderzoek naar kathodestralen, bleef hij jaloers op andermans prijzen. En hij werd een nazi. Een gesprek over moraliteit, intelligentie en kleine raampjes. 

4. Rayleigh - Edele gassen

In 1904 won Lord Rayleigh de Nobelprijs voor zijn onderzoek naar de dichtheid van belangrijke gassen en de ontdeking van het eerste edelgas argon. Maar waarom is de lucht blauw? Een gesprek over adel en op je beurt wachten. 

3. Becquerel & Curies - Een geërfd zakje zout

Henri Becquerel en het echtpaar Marie en Pierre Curie wonnen in 1903 de Nobelprijs voor hun werk rondom radioactiviteit. Maar over de Curies valt veel meer te vertellen, waardoor romanticus Ritmeester zijn oren spitste. Een gesprek over geërfd zout, uranium en ware liefde in de wetenschap.